Ҫӑвӑн 23-мӗшӗнче Куславкка районӗнчи Пакӑшра хӗвел ытти кунсемпе танлаштарсах ӑшшӑнрах пӑхрӗ темелле — кунти халӑх ҫак кун ял кунне уявлама пухӑнчӗ. Йӑлана кӗнӗ йӗркепе ку уява ҫимӗк кунӗнче уявлаҫҫӗ.
Уява Пакӑшри ял клубӗ умӗнчи лапамра ирттерчӗҫ. Чи ҫӳллӗ йывӑҫ ҫине Чӑваш Енпе Раҫҫей Федерацийӗн ялавӗсене ҫакрӗҫ, уяв лаптӑкӗ йӗри-тавра тӗрлӗ тӗслӗ хӑюсем ҫакса тухрӗҫ. Хӗвел тӳпене хӑпарса ҫитнӗ тӗле ятарласа вырнаҫтарнӑ динамиксенчен пӗтӗм таврана юрӑ шӑранма пуҫларӗ.
Уяв ячӗпе пурне те Владимир Иванов саламларӗ. Малалла вара ял кунӗн уявне ертсе пыма Елена Даниловӑна шантарса пачӗҫ. Пакӑш ял клубӗн администраторӗ пухӑннӑ халӑха тӗрлӗ ӑмартусемпе вӑйӑсене явӑҫтарчӗ. Ытларах ӗнтӗ вӑл вӑйӑсене ҫамрӑксемпе ачасем хутшӑнчӗҫ.
Уявра хӑйӗн пултарулӑхне «Любава» професионаллӑ музыка ушкӑнӗ те кӑтартрӗ. Ҫамрӑк солистка Елена Терентьева вара пурин кӑмӑлне те кайрӗ.
Уяв спорт мероприятисемпе вӗҫленчӗ — халӑх футболла вылярӗ, кире пуканне йӑтрӗҫ. Ӑмӑртусемпе вӑйӑсенче мала тухнисене уяв спонсорӗ Александр Иванов (вӑл ку ялта ҫуралнӑ, халӗ ОАО «Оргсинтезра» /Хусан/ ӗҫлет) парнесем пачӗ.
Акан 13-мӗшӗнче чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн ӗҫченӗсем А.Л. Филиппов доцент, А.С. Егорова декан ҫумӗ, В.А. Иванов профессор, В.А. Милютин доцент Куславкка районӗнчи Ельчӗк ял тӑрӑхӗнчи пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан шкулта чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекенӗсемпе семинар-канашлу ирттерчӗҫ. Ҫавӑн пекех вӗсем шкулта тухса тӑракан ачасен «Ешӗл хунав» литература журналӗн ӗҫне те хак пачӗҫ, сӑвӑ-калав ҫыракан ачасене хавхалантарса хӑварчӗҫ.
Паян, акан 13-мӗшӗнче, Тӗмшер тӗслӗх вулавӑшӗнче ачасем валли «Кайӑксене пулӑшасси — ырлӑх тӑвасси» викторина иртрӗ. Тӗмшерти тӗп пӗлӳ паракан шкул ачисем ҫак ӑмӑртӑва хаваспах хутшӑнчӗҫ. Ҫур кунӗсем ҫитнӗ хыҫҫӑн тавралӑх кайӑк-кӗшӗк юррипе тулнине пурте сисрӗҫ ӗнтӗ — унта та кунта вӗсен чӗвӗлти сассисем илтӗнеҫҫӗ. Вулавӑш ӗҫченӗсем ачасене вӗсем ҫинчен каласа пачӗҫ — шкултан килнӗ хӑнасем интересленсех итлерӗҫ: Куславкка тӑрӑхӗнче мӗнле кайӑк тӗл пулни пирки пурин те пӗлес килчӗ! Ыйтусем ҫине те хуравларӗҫ.
Тӗслӗх вулавӑшӗн ӗҫченӗсем «Чи чаплӑ шӑнкӗрт вӗлли» ӑмӑртӑва ирттерме сӗнчӗҫ — ачасем ку сӗнӳпе килӗшрӗҫ, хутшӑнма шантарчӗҫ.
Иртнӗ кӗҫнерникун, акан 8-мӗшӗнче Куславкка районне кӗрекен Кӗҫен Карачпа Ҫатрӑк ял ҫыннисем пухӑнса кулленхи ыйтусене сӳтсе яврӗҫ. Пуху ялти Культура ҫурчӗ умӗнче иртрӗ. Пурӗ 43 ҫын килчӗ.
Карач ял тӑрӑхӗнче ӗҫлекен Е. Плотникова ял ҫыннисен умне ҫак ыйтусене кӑларса тӑратрӗ:
● икӗ уйӑх хушшинче ялсенчи урамсене ҫӳп-ҫапран тасатасси, ӑпӑр-тапӑра пуҫтарса илсе тухасси;
● ҫӑвана тирпей кӳртесси;
● Йывӑҫ Кунне ирттересси;
● ҫурпа ҫу кунӗсенче пушартан сыхлас ӗҫе тӑвасси;
● йӗркене пӑснисене пӑхса тухасси;
● ҫитсе пыракан Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх ҫыравӗ;
● 2010 ҫул валли кӗтӳҫсемпе ӗҫ килӗшӗвне хатӗрлесси тата ӑна ҫирӗплетесси.
Ял ҫыннисем шӑматкунлӑхсене (субботниксене) акан 17-мӗшӗнче тата 24-мӗшӗнче ирттерме килӗшрӗҫ. Пушартан сыхланмашкӑн кашни килте 200 литртан ытла шыв тытма калаҫса татӑлчӗҫ. Кӗтӳҫсемпе 2010 ҫул валли тунӑ килӗшӗве пӑхӑнма тата вӗсен ӗҫне тӗрӗслесе тӑма шантарчӗҫ.
Ҫакӑнпа пуху вӗҫленчӗ — ҫынсем килӗсене саланчӗҫ.
Авӑнӑн 2-мӗшӗнче Марфа Трубина ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитрӗ. Ку куна халалласа Куславкка районӗнчи чылай вулавӑшра ятарлӑ литература каҫӗсем, кӗнеке куравӗсем уҫӑлчӗҫ. Тӗрлемес ял вулавӑшӗнче ку кун «Трубина Мархви литература ӗҫӗнчи пултаруллӑхӗ» таврапӗлӳ урокӗ иртрӗ. Ӑна Л.Павлова вулавӑш заведующийӗ ирттерчӗ. Унсӑр пуҫне вулавӑшра «Трубина Мархви» кӗнеке куравӗпе те паллашрӗҫ. Унта вӗсем «Хӗллехи каҫсенче», «Ача чухнехи», тата ытти хайлава вуласа пӗлме пултарчӗҫ.
Марфа Трубина — чӑваш ҫыравҫи, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ вӗрентевҫи. Хайлавсене ытларах ачасем валли ҫырнӑ.
Вӑл 1888 ҫулхи авӑнӑн 2-мӗшӗнче Хусан кӗпернине кӗрекен Шупашкар уесӗнчи (халӗ Куславкка районӗ) Куснар ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. 1903 ҫулта ял шкулне пӗтернӗ хыҫҫӑн Чӗмпӗр чӑваш шкулне вӗренме кӗнӗ. Ҫыравҫӑ ӗҫне вӑл ҫак шкулта пикеннӗ.
Нумай пулмасть республикӑра чи ешӗл те чи хӑтлӑ ял-хуласене суйласа илнӗ. 2-мӗш категоринче Муркаш сали пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ. Ку категоринчи иккӗмӗш вырӑна Елчӗк, виҫҫӗмӗш вырӑна Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Малти Чиперуй йышӑннӑ.
Паллах, Муркаш ахальтен мар ку ята илнӗ — ялти ҫуртсем кӑна мар, предприятисемпе организаци ҫурчӗсем те ҫулран ҫул илемленсех пыраҫҫӗ. Муркаш варринче вырнаҫнӑ физкультурӑпа сывлӑха упракан центр та ӑна самай илем кӳрет!
Ытти категорисенче ҫак ял-хулапа вырӑнсем мала тухрӗҫ:
1 категори:
I. Улатӑр хули.
II. Ҫӗмӗрле хули.
III. Канаш хули.
3 категори:
I. Шупашкарти «Эверест» компани ушкӑнӗ.
II. Ҫӗнӗ Шупашкарти ГУП ЧР БОС.
III. Шӑмӑршӑ районӗн федераллӑ казначействӑн управленийӗ.
4 категори:
I. Ҫӗмӗрлери 3-мӗш вӑтам шкул.
II. Куславкка районӗнчи Елчӗк шкулӗ.
III. Етӗрне районӗнчи Кӑташ шкулӗ.
Тунтикун Чӑваш Ене виҫӗ кунлӑха Краснодар Ен делегацийӗ ҫитрӗ.
Делегаци пысӑк, сӑмахран, сывлӑха упрассипе ӗҫлекеннисем шутне ҫаксем кӗреҫҫӗ: Краснодар Ен администраци пуҫлӑхӗн ҫумӗ Золина Галина Дмитриевна, тӑрӑхӑн сывлӑха упракан департамент пуҫлӑхӗ Алексеенко Сергей Николаевич, Краснодар Енӗн ҫемье политикин депатртаменчӗн пуҫлӑхӗ Ковалева Татьяна Федоровна, Краснодар Енӗн халӑха социаллӑ енчен хӳтлӗх паракан департамен пуҫлӑхӗн ҫумӗ Бег Малайчет Меджидовна, Краснодар Енри сиплев учрежденийӗсенчи тӗп тухрӑмсем кӗреҫҫӗ. Унсӑр пуҫсӑр делегацире культура, вӗрентӳ, тата ытти пайра тӑрӑшакан ҫынсем кӗреҫҫӗ.
Краснодар Ен хӑнисем Республикӑри нумай учреждени ӗҫӗсемпе паллашрӗҫ, районсемпе хуласене те ҫитсе курчӗҫ. Сӑмахран, вӗренӳ енӗпе кӑсӑкланаканнисем Шупашкарти 40-мӗш, 59-мӗш шкулсемпе, 5-мӗш гимназипе паллашрӗҫ. Сывлӑха упрас енӗпе ӗҫлекеннисем Шупашкарта вырнаҫнӑ тӗп хула пульницине, 1-мӗш клиника пульницине, васкавлӑ пулӑшу станцине, 2-мӗш хула пульницине, Шупашкар районӗн тӗп пульницине ҫитрӗҫ, пӗтӗмӗшле практика тухтӑрӗсен офисӗсемпе паллашрӗҫ.
Пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Шупашкарти Я. Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче «Чӑваш пики» конкурс 3-мӗш хут иртрӗ.
Конкурса пурӗ 16-22 ҫулхи 14 хӗрупраҫ хутшӑнчӗҫ. Конкурсра хӗрсен малтан хӑйсем пирки каласа памалла пулчӗ, кайран историпе йӑла-йӗркесене епле пӗлнине кӑтартрӗҫ. Хӗрсем ҫавӑн пекех хӑйсен юрри-ташшисемпе жюрире ларакансемпе курма килнӗ хӑнасене савӑнтарчӗҫ. Жюри ҫыннисем конкурса хутшӑнакансем хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫе те тутанса пӑхрӗҫ.
Конкурса курма килнӗ хӑнасене хӑйсен юррисемпе «Хусан чӑвашӗсемпе» «Янташ» ушкӑнсем, Алевтина Соколова, Михаил Федоров, Вячеслав Христофоров юрӑҫсем савӑнтарчӗҫ.
Пӗрремӗш вырӑна Шупашкар районӗнчен килнӗ Оксана Воробьева йышӑнчӗ. Вӑл Мускава кайӗ, «Раҫҫей чӑваш пики» конкурса хутшӑнӗ.
Иккӗмӗш вырӑн Етӗрне районӗн хӗрне, Анастасия Ивановӑна лекрӗ, виҫҫӗмӗшӗ — Куславкка районӗнчи Галина Строгинӑна.
Кунерти ялӗнчи культура ҫуртне ҫенетсе юсанӑ хыҫҫӑн ҫын чунӗ кӗме пуҫланӑ: халӗ кунта тӗрлӗ мероприятисем пуҫсӑр конкурссем те, КВНсем те, чӑваш эстрада ҫӑлтӑрӗсен концерчӗсем те иртеҫҫӗ.
Акӑ, нумай пулмасть, иртнӗ шӑматкун, раштавӑн 15-мӗшӗнче, ял ти культура ҫуртӗнче ятарласа Шупашкартан килнӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн «Юратсан юрлас килет» ятлӑ спектаклӗ иртрӗ.
Куракансене спектакль питӗ килӗшрӗ, уйрӑмах Надежда Зубковӑпа Виталий Карпов вылянӑ тӗп сӑнарсем ҫынсене килӗшрӗҫ. Ҫавӑн пекех Любовь Фёдорова выляни те Кунер халӑхне кӑмӑла кайрӗ.
Спектакль вӗҫленнӗ хыҫҫӑн артистсем хӑйсене ӑшшӑн кӗтсе илнӗшӗн Кунер халӑхне тав турӗҫ, тепӗр хут килме сӑмах пачӗҫ.
Сӑмах май, ку спектакле эсир шӑматкун, раштавӑн 22-мӗшӗнче Шупашкарта курма пултаратӑр. Спектакле Чӑваш академи драма театрӗнче лартӗҫ. Пуҫламӑшӗ 18 сехет ҫурӑра.
Паян Куславкка ача-пӑча вулавӑшӗнче савӑнӑҫлӑ мероприяти иртнӗ. Ара, ӑна йӗркеленӗренпе 60 ҫул иртнӗ-ҫке! Ҫавна уявласа иртернӗ те ӗнтӗ меропрятине. Кашни хӑнана вулавӑш ертӳҫи Цирулина Екатерина кӗтсе илчӗ, вулавӑшри ӗҫлекенсем те чаплӑ программа хатӗрленӗ.
Уявра Куславкка хула тӑрӑхӗн ертӳҫи Колумб Валентин Николаевич та пулнӑ. Ҫавӑн пекех хӑнасем хушшинче Хасанов Рифат Хафизовича (Куславкка администрацийӗн ӗҫӗсене ертсе пыракан), Ларионов Александр Павловича («Козловкамежрайгаз» филиалӑн ертӳҫи), Казакова Екатерина Георгиевнӑна (ача-пӑча кӗвӗ шкулӗн директорӗ), Солдатихина Марина Сергеевнӑна (Куславкка районӗн социаллӑ аталанӑвӗн тата архив ӗҫӗн пай начальникӗ), вулавӑш ӗҫӗн ветерансене курма май пулнӑ.
+14.3 °C